URL Nedir, Ne İşe Yarar?

Paylaş

İnternet dünyasında her gün milyarlarca tıklama gerçekleşiyor. Ancak bu tıklamaların arkasında aslında görünmez bir düzen var: URL’ler. Bir web sitesine erişim sağlarken kullandığımız bu adresler, sadece bir bağlantıdan ibaret değil; internetin işleyişini mümkün kılan temel yapı taşlarıdır.
URL olmadan bir web sayfasına, bir görsele ya da bir videoya erişmek neredeyse imkânsızdır.

URL Nedir? URL Açılımı

URL (Uniform Resource Locator), internet üzerindeki herhangi bir kaynağın yerini gösteren standart adres formatıdır. Türkçe karşılığı “Tekdüzen Kaynak Bulucu” olarak ifade edilir.

Bir URL sayesinde:

Web sayfalarına ulaşırız.
Görsel, video veya PDF gibi dosyaları indirebiliriz.
Uygulamalar arasında veri aktarımı sağlayabiliriz.

URL’ler, 1990’lı yılların başında Tim Berners-Lee tarafından geliştirilen World Wide Web (WWW) ile birlikte hayatımıza girmiştir. Bugün kullandığımız tüm internet siteleri, sosyal medya uygulamaları ve e-ticaret platformları URL’ler üzerinden erişilebilir.

Örneğin:

https://www.example.com/urun/elbise?renk=kirmizi
Bu URL bize bir ürünün nerede bulunduğunu, hangi kategoriye ait olduğunu ve hatta hangi renk filtrelemesi yapıldığını gösterir.

URL Ne İşe Yarar?

URL’nin işlevi sadece yönlendirme yapmak değildir. Daha derin bir rolü vardır:

Adres Görevi: URL, bir içeriğin dijital adresidir. Tıpkı ev adresi gibi, kaynağın nerede olduğunu gösterir.
Kimlik Görevi: URL yapısı, içeriğin türünü ve amacını ortaya koyar. Örneğin, /blog/ ile başlayan bir yol, bir makaleye ait olduğunu belirtir.
SEO Katkısı:
- Kısa, anlaşılır ve anahtar kelime içeren URL’ler Google sıralamalarında daha avantajlıdır.
- “https” kullanımı güvenlik ve SEO açısından artı puan sağlar.
Kullanıcı Deneyimi: Temiz URL’ler kullanıcıların sayfayı paylaşmasını, hatırlamasını ve güven duymasını kolaylaştırır.

Özetle: İyi yapılandırılmış bir URL, hem kullanıcı hem de arama motorları için yol gösterici bir işaret levhasıdır.

URL Nasıl Oluşturulur?

Bir URL, birkaç bileşenden oluşur. Bu parçaların her biri web sayfasının doğru şekilde çalışması için önemlidir.

1.Protokol

Protokol, tarayıcıya hangi iletişim yönteminin kullanılacağını söyler.

HTTP: İlk standart protokoldür. Ancak güvenlik açıkları nedeniyle artık daha az tercih edilir.
HTTPS: Günümüzde en yaygın kullanılan protokoldür. Veri şifrelemesi sağlar, güvenli alışveriş ve kullanıcı gizliliği için kritik öneme sahiptir. Google, HTTPS kullanılan siteleri “daha güvenilir” kabul eder ve sıralamalarda öne çıkarır.

2.Alan Adı (Domain)

Alan adı, sitenin kimliğidir.
Örnek: www.siteadi.com
Doğru bir alan adı:

Kısa, akılda kalıcı ve markayı temsil edici olmalıdır.
Rakiplerden ayrışmayı kolaylaştırır.
Kullanıcı güveni açısından kritik öneme sahiptir.

3.Yol (Path)

Alan adından sonra gelen kısımdır.
Örnek: /blog/url-nedir
Bu ifade, sitenin “blog” bölümünde “URL Nedir” sayfasına işaret eder. SEO açısından yol yapısında anahtar kelime kullanmak faydalıdır.

4.Parametreler (Opsiyonel)

Parametreler genellikle analiz ve filtreleme amacıyla kullanılır.
Örnek:
?utm_source=google&utm_medium=cpc
Bu yapı, Google Ads kampanyası üzerinden gelen bir kullanıcının kaynağını gösterir.
Parametreler SEO için zorunlu değildir; hatta yanlış kullanımda duplicate content (kopya içerik) sorununa yol açabilir. Bu yüzden canonical etiketleri ile desteklenmesi önemlidir.

Örnek Bir URL:

https://www.ornek.com/blog/url-nedir?utm_source=google&utm_medium=cpc

Protokol: https
Alan Adı: www.ornek.com
Yol: /blog/url-nedir
Parametre: utm_source=google&utm_medium=cpc

Bu URL, hem güvenli protokol kullanıyor hem de SEO açısından açıklayıcı bir yapıya sahip.

URL Nasıl Çalışır?

Bir kullanıcı tarayıcıya URL yazdığında, arka planda saniyeler içinde gerçekleşen teknik bir süreç vardır.

DNS Sorgulaması (Alan Adı Çözümleme)

Tarayıcı önce alan adını (ör. www.ornek.com) IP adresine çevirir. DNS, internetin “telefon rehberi” gibi çalışır. Alan adını sayısal IP adresine çevirerek doğru sunucuyu bulur.

Sunucuya Bağlantı Kurulması

IP adresi çözümlendikten sonra tarayıcı, ilgili sunucuya bağlanır. Bu bağlantı TCP/IP protokolü üzerinden kurulur.

Sunucu İsteği İşler

Sunucu, tarayıcıdan gelen isteği alır ve işleme koyar. Eğer URL bir blog yazısına işaret ediyorsa, gerekli HTML, CSS, JavaScript ve medya dosyalarını hazırlayıp tarayıcıya gönderir.

Tarayıcı İçeriği Gösterir

Tarayıcı, sunucudan aldığı verileri işler ve kullanıcıya görsel bir arayüz halinde sunar. Siz ekranınızda bir web sayfası görürsünüz ama arka planda onlarca işlem milisaniyeler içinde gerçekleşmiştir
URL’ler, internetin düzenini sağlayan en kritik yapılardan biridir.

Kullanıcı tarafında: Kolay erişim, güvenilirlik, paylaşılabilirlik.
SEO tarafında: Daha iyi sıralama, yüksek tıklanma oranı, güçlü site otoritesi.